گروه درمانی چیست ؟

گروه درمانی همواره یکی از انتخاب های درمانی جدی و مفید در حوزه اعتیاد بوده است. درمان اعتیاد بطور فزاینده ایی "گروه درمانی" را به عنوان مداخله انتخابی از شصت سال قبل ، مورد توجه قرار داده است. افراد با اختلالات سوء مصرف مواد در گروه درمانی بهتر به درمان پاسخ می دهند و نسبت به دیگران مداومت بیشتری در پاکی و ادامه درمان دارند. انسان ها ذاتاً به اجتماع و جمع بودن گرایش دارند، این ویژگی گروه درمانی که را به ابزار قدرتمند درمانی در حوزه اعتیاد تبدیل کرده است.

یکی از موانع و باورهای غلط ذهنی برخی از افراد معتاد که تصمیم به ترک گرفته اند این است که می گویند " خود روانشناس ،  مشاور یا پزشک ، قبلا اعتیاد نداشته اند تا بفهمند یک معتاد چه حالی دارد و درصورت نرسیدن مواد ، چه رنجی تحمل می کنند". البته این تصور از پایه و اساس غلط است و تنها توجیهی است برای اقدام نکردن این افراد. در واقع متخصصین نه تنها احساسات و اداراکات ظاهری فرد معتاد را درک می کنند بلکه بر اساس تحصیلات ، تجربیات و بررسی های خود ، بر تمام اتفاقات جسمانی و روانی و اجتماعی که برای یک فرد معتاد ایجاد می گردد واقف هستند . همانند یک پزشک که برای درمان مشکل بینایی ، لزومی ندارد خودش آن بیماری را تجربه کرده باشد ، روانشناس و مشاور نیز الزاما نباید خود قبلا سابقه اعتیاد داشته باشد . اما گروه درمانی جنبه مناسبی بوجود میاورد تا افرادی که قبلا به اشکال و مقادیر مختلف سوء مصرف مواد داشتند ، بتوانند به راحتی تجربیات خود از ترک اعتیاد و موانع و مشکلاتی که در این راه وجود دارد را از زبان یک فردی که مصرف داشته ، بیان نماید . این نوع انتقال تجربه در تسریع روند ترک و احساس همدردی می تواند بسیار موثر باشد .

در جلسات گروه درمانی ضمن اینکه افراد تجربیات موفق و ناموفق خود در ترک مواد را به هم منتقل می کنند ، مسئول گروه که فردی متخصص و با تجربه در زمینه اعتیاد است ، مطالب و موضوعات مهمی را به افراد می آموزد و بصورت بسیار پویا ، هر جلسه مطالب در موضوع خاصی عنوان و مورد بحث و اعمال نظر قرار می گیرد . به این ترتیب بسیاری از مطالب جلسات انفرادی مشاوره ، بصورت جمعی طرح و مورد تحلیل قرار میگیرد . تجربه نشان داده افراد مطالبی را که بصورت مباحثه و گفتگو عنوان می شود را بهتر می آموزند و بیشتر در حافظه خود میسپارند . همچنین حس همبستگی و تنها نبودن باعث کاهش سختی و رنج مسیر پرفراز و نشیب ترک می باشد . هرجلسه مشکلات و چالشهای موجود برای افراد مورد بررسی قرار می گیرد و راهکار مناسب ارائه می شود . همچنین زمان پاکی افراد مورد توجه گروه است و در دوره های چند ماهه ، جشن و پاداشهای متعددی از طرف گروه به افراد داده می شود که سبب تشویق و ادامه این مسیر می گردد .

در کل در چنین جمعی یک فرد در حال ترک ، بهتر و راحت تر می تواند ارتباط برقرار کند و موضوعات و مسائل خود را مطرح نماید و از اینکه دیگرانی هستند که او برایشان اهمیت دارد و با او همدرد هستند ، باعث تسلای خاطر و تقویت انگیزه اش خواهد شد . درمانگر در جلسه درمان حضور دارد، اما تنها اداره کننده جلسه نیست. سعی می‌کند به عنوان یک عضو گروه انسجام جلسه را حفظ کند. و از تکنیکهای مختلف در مورد اعضاء گروه و واکنشهای آنها استفاده کند. ممکن است گروه درمانگر جلسه را با خطاب گروهی آغاز کند و ادامه جلسه را با تشویق و باز خورد به اعضاء تداوم بخشد.

در کل اگر بخواهیم گروه درمانی اعتیاد را توصیف کنیم ،  اینطور میتوان گفت که گروه درمانی اعتیاد ، ترکیبی از روشهای انفرادی مثل جلسات مشاوره و رواندرمانی با روشهای گروهی مثل گروه های ان ای است و به این طریق همه مزایای روشها در یک روش تلفیق شده اند .

ویژیگی افرادی که تحت گروه درمانی قرار می‌گیرند

ورود به برنامه گروه درمانی باید داوطلبانه باشد و بیمار به صرف توصیه دوستان و اقوام و مسئولین روان درمانی به این کار وادار نشود. بسیار باید از انگیزه لازم برخوردار باشد ، میل به تغییر داشته باشد و در راستای رسیدن به این هدف بکوشد. بیمار باید به گروه درمانی معتقد باشد و آنرا یک شیوه درمانی درست و مناسب بداند . معتقد باشد که گروه نیازهای او را برآورده می‌سازد و مفید واقع می‌شود. نظر به اینکه گروه درمانی اصولا فرآیند کلامی است ، بیمار باید از مهارتهای کلامی و مفهومی کافی برخوردار باشد و بتواند به سهولت حرفهای دیگران را متوجه شود . همچنین باید به قوانینی که در گروه گذاشته میشود احترام بگذارد و به آنها پایبند باشد .